سیستم مالیات در ترکیه
افرادی زیادی خواهان سرمایه‌گذاری در ترکیه، مهاجرت تحصیلی، مهاجرت کاری و غیره به ترکیه هستند. یکی از مسائل مهم به هنگام مهاجرت به ترکیه، کسب اطلاعات کافی در مورد سیستم مالیاتی در این کشور است. بر اساس رتبه‌بندی شاخص رقابت بین‌المللی مالیاتی (ITCI) در سال ۲۰۲۱ کشور ترکیه در میان ۳۷ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) رتبه ۱۷ را کسب کرده است. میانگین مقدار مالیات بر درآمد شخصی بر سود سهام در ترکیه ۲۰ درصد است که این رقم کمتر از میانگین مالیات در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی است. چرا که میانگین مالیات در کشورها عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی ۲۴.۱ است. مالیات در ترکیه شامل سه نوع کلی است. این سه نوع عبارت‌اند از:
- مالیات بر درآمد شخص که با توجه به مقدار درآمد از ۱۵ تا ۴۰ درصد متغیر است.
- مالیات بر هزینه‌ها که از ۱ الی ۱۸ درصد متغیر است.
- مالیات بر دارایی که از ۱ الی ۳۰ درصد متغیر است.
انواع مالیات و زیر شاخه‌های آن در ترکیه
ترکیه یکی از رقابتی‌ترین نرخ‌های مالیات را در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) را دارد. قوانین مالیات بر شرکت‌های ترکیه با استانداردهای روشن، عینی و بین‌المللی تنظیم می‌شوند. به طور کلی در این کشور سه نوع مالیات وجود دارد که هر کدام از آن‌ها خود دارای زیر مجموعه‌هایی هستند. این سه نوع کلی مالیات در ترکیه عبارت‌اند از:
مالیات بر درآمد
- مالیات بر درآمد شخصی
- مالیات بر شرکت‌ها
مالیات بر هزینه‌ها
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
- مالیات بر مصرف ویژه (SCT)
- مالیات بر معاملات بانکی و بیمه
- مالیات بر حق تمبر
مالیات بر دارایی یا ثروت
- مالیات بر املاک و مستغلات
- مالیات بر وسایل نقلیه موتوری
- مالیات بر ارث
شرایط مالیات بر درآمد در ترکیه
براساس قوانین مالیاتی ترکیه، مالیات بر درآمد در این کشور دو نوع از مالیات‌ها را در این کشور شامل می‌شود. این دو نوع عبارت‌اند از:
مالیات بر شرکت‌ها در ترکیه؛ ایرانی‌های بسیاری موفق به ثبت شرکت در ترکیه شده‌اند که در قبال آن موظف به پرداخت مالیات خواهند بود. طبق قانون مالیاتی کشور ترکیه، صاحبان شرکت‌های زیر موظف به پرداخت مالیات هستند:
- شرکت‌های سرمایه‌گذاری
- تعاونی‌ها
- موسسات عمومی اقتصادی
- بنگاه‌های اقتصادی
- شرکت‌های تجاری
مقدار مالیات بر سود شرکت‌های تجاری در ترکیه در سال ۲۰۲۱ میلادی، ۲۵ درصد بوده و در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲۳ درصد است.
مالیات بر درآمد شخصی در ترکیه؛ این نوع از مالیات در ترکیه شامل انواع درآمدهای شخصی کسب شده در ترکیه می‌شود. نمونه‌ای از این نوع درآمد‌ها در ترکیه عبارت‌اند از: درآمدهای حاصل از کشاورزی، درآمدهای حاصل از تجارت، حقوق و دستمزدهای کارمندان بخش دولتی و خصوصی، درآمدهای حاصل از خوداشتغالی، درآمدهای حاصل از سود سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات (درآمد اجاره)، درآمدهای حاصل از خرید و فروش اوراق بهادار و سایر درآمدهای کسب شده در این کشور.
مقدار مالیات اخذ شده بر درآمد شخصی افراد در ترکیه، از ۱۵ تا ۴۰ درصد متغیر است. در جدول زیر نرخ مالیات بر درآمد شخصی را در سال ۲۰۲۱ مشاهده کنید.
شرایط مالیات بر هزینه‌ها در ترکیه
یکی دیگر از انواع مالیات در ترکیه، مالیات بر هزینه‌ها است که خود چهار گروه مالیاتی مختلف را شامل می‌شود. این چهار گروه عبات‌اند از:
مالیات بر ارزش افزوده (VAT)
مالیات بر ارزش افزوده شامل کلیه کالاها و خدمات تجاری، صنعتی، کشاورزی و حرفه‌ای، کالاها و خدمات وارد شده به کشور می‌شود. نرخ مالیات بر ارزش افزوده در خرید کالا و محصولات مختلف براساس نوع کالا معمولا ۱%، ۸% و ۱۸% است.
مالیات بر مصرف ویژه (SCT)
معامله و خرید و فروش چهار گروه اصلی کالا یا محصولات در ترکیه مشمول مالیات بر مصرف ویژه با نرخ‌های مختلف مالیاتی می‌شود این چهار گروه محصولات عبارت‌اند از:
- فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی
- اتومبیل و سایر وسایل نقلیه مثل موتور سیکلت، هواپیما، هلیکوپتر، قایق بادبانی
- تنباکو و فرآورده‌های تنباکو، مشروبات الکلی
- کالاهای لوکس
مالیات بر معاملات بانکی و بیمه
تراکنش‌های پولی که به صورت نقد یا به حساب اشخاص واریز می‌شوند، مشمول مالیات بر معامله‌های بانکی و بیمه‌ای نمی‌شوند اما سایر تراکنش‌ها مثل سود وام‌ها و درآمد بانک‌ها، مشمول پرداخت مالیات بر معاملات بانکی و بیمه می‌شوند. نرخ این نوع مالیات معمولاً ۵ درصد تراکنش بانکی و یا بیمه پرداختی است، اما برای برخی معاملات مانند معاملات سپرده بین بانک‌ها، نرخ مالیات آن ۱ درصد از ارزش کل معامله است. از سال ۲۰۰۸ به بعد هیچ مالیاتی بر مبالغ فروش حاصل از معاملات ارزی گرفته نمی‌شود.
مالیات بر حق تمبر
مالیات تمبر نوعی مالیات است که توسط دولت ترکیه اخذ می‌شود، این نوع مالیات بر معاملاتی تعلق می‌گیرد که بر روی کاغذ ثبت شده باشند و طرفین آن را امضا، مهر و غیره کرده باشند. مقدار این مالیات براساس معاملات بین موسسات و افراد مشخص می‌شود. مالیات دهندگان حق تمبر، کسانی هستند که اسناد را امضا کرده‌اند. نمونه‌هایی از معاملاتی که شامل مالیات بر حق تمبر در ترکیه می‌شوند عبارت‌اند از: انواع قراردادها، خرید و فروش اوراق قرضه، مشارکت در سهام، ضمانت نامه‌ها، انجام صورت حساب‌های مالی و حقوقی و غیره. مالیات حق تمبر ۰.۱۸۹٪ تا ۰.۹۴۸٪ از ارزش کل سند معامله شده است.
شرایط مالیات بر دارایی در ترکیه
یکی دیگر از مالیات‌های اخذ شده در ترکیه مالیات بر دارایی و یا همان مالیات بر ثروت است که مشمول سه نوع مالیات می‌شود.
- مالیات بر املاک و مستغلات
- مالیات بر وسایل نقلیه موتوری
- مالیات بر ارث
ساختمان‌ها، آپارتمان‌ها و زمین‌های که در کشور ترکیه وجود دارد مشمول پرداخت مالیات بر دارایی با نرخ ۰.۱٪ الی ۰.۶٪ می‌شوند. ۱۰٪ از این مالیات به‌عنوان کمک برای حفاظت از میراث فرهنگی غیرمنقول ترکیه پرداخت می‌شود. همچنین مالیات بر وسایل نقلیه موتوری در این کشور اخذ می‌شود. مقدار این مالیات به میزان قیمت‌های ثابت وسایل مذکور بستگی دارد که هر سال با توجه به قدمت و حجم موتور خودروها تعیین می‌شود و اما مالیات بر ارث معمولا با نرخ ۱ تا ۳۰ درصد کل ارزش ارث اخذ می‌شود.
نحوه محاسبه مالیات بر املاک در ترکیه
افرادی که خواهان خرید ملک در ترکیه هستند، در ابتدا باید از نحوه محاسبه مالیات بر املاک و مستغلات ترکیه مطلع شوند. اولین چیزی که باید در مورد محاسبه مالیات بر ملک بدانید این است که مالیات هر خانه یا زمین در ترکیه یکسان نیست. مالیات بر دارایی با مقدار ارزش ملک نسبت مستقیم دارد یعنی با افزایش یا کاهش ارزش ملک مقدار مالیات پرداختی کاهش یا افزایش می‌یابد.
برای ملک مسکونی و زمین، نرخ مالیات اخذ شده ۱% ارزش فعلی ملک است و برای سایر ساختمان‌ها مانند محل کار، دفاتر و مغازه و غیره ۲% و برای زمین‌ها ۳% درصد مالیات پرداخت می‌شود. یکی دیگر از عوامل مهم مؤثر بر نرخ مالیات بر دارایی، شهری است که اموال غیر منقول شما در آن واقع شده است. اگر استانی که در آن قرار دارید، کلانشهر باشد، نرخ‌های فوق دو برابر می‌شود. در این مورد، در کلان شهرها؛ برای سکونت و زمین باید ۲ %، برای سایر ساختمان‌ها ۴% و برای زمین ۶% مالیات بپردازید.
نحوه محاسبه مالیات بر وسایل نقلیه MTV
مالیات بر وسیله نقلیه بر اساس سال ساخت، نوع وسیله (موتورسیکلت، ماشین سواری، وانت و غیره)، میزان آلایندگی وسیله نقلیه و حجم سیلندر محاسبه می‌شود. در محاسبه مالیات بر خودرو در ترکیه حجم سیلندر موتور مهمترین عامل در افزایش مبلغ مالیات بر وسیله نقلیه است. به عبارتی با افزایش حجم سیلندر موتور، مبلغ مالیات قابل پرداخت نیز افزایش می‌یابد اما از سوی دیگر، با افزایش سن خودرو، مقدار مالیات کاهش می‌یابد. پرداخت مالیات وسایل نقلیه موتوری هر سال در دو قسط مساوی انجام می‌شود. اولین قسط باید تا پایان دی ماه و قسط دوم تا پایان تیر ماه پرداخت شود.
قانون معافیت مالیات خرید خودرو برای خارجی ها
در صورت رعایت شرایط خاص، دارندگان کارت آبی ترکیه می‌توانند خودروهایی به نام پلاک آبی (MA) را بدون پرداخت مالیات بر مصرف ویژه SCT خریداری کنند یا خودروهایی را که از کشورهای خارجی می‌آورند به این نوع پلاک تبدیل کنند تا از پرداخت مالیات معاف شوند. هرچند که دارندگان کارت آبی یک وسیله نقلیه برای اینکه از پرداخت مالیات معاف شوند، باید یکی از شرایط زیر را داشته باشند:
- افراد خارجی که در خارج از کشور ترکیه بازنشسته شده‌اند و بازنشستگانی که هم اکنون در کشور ترکیه هستند و دارای کارت آبی هستند. (برای این دست از افراد مجوز کار از وزارت کار آنکارا صادر نمی‌شود).
- دانشجویان نیز می‌توانند از این معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند. با این حال، دانش‌آموزان دبیرستانی و دانشجویانی که دوره زبان TÖMER یا دوره‌های زبان مشابه را می‌گذرانند، از این معافیت برخوردار نمی‌شوند.
- افراد خارجی که دارای کارت آبی هستند و در ترکیه کار می‌کنند می‌توانند از این معافیت برخوردار شوند.
- اساتید و معلم‌های خارجی که توسط شورای آموزش عالی YÖK اجازه کار دارند می‌توانند از این معافیت برخوردار شوند.
لطفا توجه داشته باشید شهروندانی که دارای تابعیت دوگانه یا مضاعف در ترکیه هستند و یا خارجیانی که مجوز کار ندارند اما فقط مجوز اقامت ترکیه دارند، نمی‌توانند وسیله نقلیه بدون مالیات خریداری کنند.
نحوه محاسبه مالیات بر شرکت‌ها در ترکیه
یکی از رایج‌ترین انواع مالیات در ترکیه که مؤسسات به نام اشخاص حقوقی مکلف به پرداخت آن هستند، مالیات بر شرکت‌ها است. مقدار این نوع مالیات با توجه به نوع شرکت (مسئولیت کامل یا مسئولیت محدود)، پایه مالیاتی تعیین شده توسط اداره مالیات ترکیه و درصد اخذ مالیات بر شرکت‌ها (هر سال توسط دولت ترکیه اعلام می‌شود) مشخص می‌شود. به عنوان مثال مقدار مالیات اخذ شده از شرکت‌ها در ترکیه در سال ۲۰۲۰ میلادی ۲۲ درصد، در سال ۲۰۲۱ میلادی ۲۵ درصد و در سال ۲۰۲۲ میلادی ۲۳ درصد است. همچنین پایه مالیاتی شرکت‌ها بر اساس فاکتورهای زیر مشخص می‌شود:
- به مدت ۵ سال، زیان سال قبل شرکت از پایه مالیاتی کسر می‌شود.
- صرف هزینه‌هایی در شرکت که توسط قانون ترکیه غیرمجاز محسوب می‌شوند به مقدار پایه مالیات شرکت‌ها اضافه می‌کند.
- تخفیفات و استثنائات تعیین شده توسط قانونگذار از پایه مالیاتی کسر می‌شود. (در صورت وجود)
مخاطب گرامی شما در این مطلب با انواع مالیات در ترکیه و نحوه محاسبه و اخذ آن‌ها آشنا شدید چنانچه مشتاق کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه هستید می‌توانید از متخصصین مهاجرتی روسان راهنمایی تخصصی دریافت کنید.
