نظام آموزشی فرانسه
تحصیل در کشور فرانسه از ۳ سالگی تا ۱۶ سالگی به صورت اجباری است. در نظام آموزشی فرانسه، تحصیل کودکان از ۳ سالگی در مقطع پیش دبستانی تحت مسئولیت وزارت آموزش و پرورش ملی فرانسه شروع می‌شود. پس از گذراندن سه سال آموزش در مهدکودک، کودکان به مدرسه وارد می‌شوند. دوره آموزش ابتدایی در کشور فرانسه، ۵ سال است و دانش آموزان پس از اتمام این دوره می‌توانند وارد مقطع متوسطه شوند. دوره متوسطه به دو بخش تحصیلات کالج یا راهنمایی و تحصیلات دبیرستان تقسیم می‌شود. مجموع این دو دوره ۷ سال به طول می‌انجامد و در پایان با امتحان ملی، فرد می‌تواند گواهی دیپلم و همچنین اجازه ورود به دوره‌های آموزش عالی فرانسه را کسب کند.
در این مقاله از موسسه مهاجرتی روسان قصد داریم شما را با نظام آموزشی فرانسه بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
آشنایی با نظام آموزشی فرانسه
در کشور فرانسه سازماندهی و مدیریت آموزش به وزارت آموزش ملی و وزارت آموزش عالی سپرده شده است. اکثر مدارس در فرانسه به صورت دولتی و رایگان هستند. کودکان در این مدارس ملزم به پوشیدن لباس فرم نیستند. وزارت آموزش و پرورش ملی، مسئولیت آموزش را در سراسر کشور فرانسه بر عهده دارد و قوانین را تعیین می‌کند. سیستم آموزش فرانسه به سخت‌گیری شهرت دارد، اما روند کیفی آموزش طبق برنامه‌های وزارت آموزش ملی به گونه‌ای تنظیم شده است، که در تمام مناطق کیفیت آموزش یکسان باشد.
تعداد ۱۵ میلیون دانش‌آموز و دانشجو در فرانسه در حال تحصیل هستند که رقم قابل توجه‌ای در قیاس با جمعیت تقریبا ۶۰ میلیونی فرانسه است. این امر نشان از کیفیت مناسب و درخواست بالا برای تحصیل در فرانسه محسوب می‌شود. ماهیت آموزش، در نظام آموزشی فرانسه رایگان است و در این کشور، بر آموزش عمومی سکولار و فارغ از مذهب تاکید می‌شود.
کشور فرانسه از سال ۱۹۹۹ عضو پیمان و معاهده آموزشی بولونیا است و مدارک صادره از این کشور در میان دیگر اعضای این پیمان، نیازمند معادلسازی نیست. زبان رسمی تحصیل در این کشور زبان فرانسوی است و عمده مدارس این کشور به صورت رایگان و دولتی اداره می‌شوند.
تقویم تحصیلی در فرانسه
سال تحصیلی در نظام آموزشی فرانسه نه ماه است. تقویم تحصیلی فرانسه، از سپتامبر و اکتبر شروع شده و تا ماه می و ژوئن ادامه دارد. پس از آن تقریباً سه ماه تعطیلات تابستانی است. هر سال تحصیلی در فرانسه به دو ترم تقسیم شده است که میان دو ترم، دو هفته در فوریه به دلیل کریسمس و سال نو، تعطیل است. ترم اول در سپتامبر آغاز می‌شود و در ژانویه پایان می‌یابد. ترم دوم نیز، از ژانویه تا ژوئن است.
ساختار نظام آموزشی در فرانسه
نظام آموزشی فرانسه دارای ویژگی‌های خاص خود است و توسط دو بخش دولتی و خصوصی اداره می‌شود. در نظام آموزشی فرانسه، چرخه یادگیری در ۵ دوره تقسیم بندی می‌شود.
- ۱- دوره اول ماترناله یا پیش دبستانی
- ۲- دوره پایه شامل سه سال CP, CE1, CE2 (دوره کلاس‌های اول، دوم، سوم)
- ۳- دوره تثبیت شامل CM1, CM2, 6e (دوره کلاس‌های چهارم، پنجم، ششم)
- ۴- دوره پیشرفته شامل 5e ،4e ،3e (دوره کلاس‌های هفتم، هشتم، نهم)
- ۵- دوره پایانی یا ترمینال که شامل 2de, 1re, terminale (دوره کلاس‌های دهم، یازدهم، دوازدهم)
توجه داشته باشید دوره پیش دبستانی در نظام آموزشی فرانسه اجباری است و از ابتدای سال تحصیلی ۲۰۱۹ آموزش، از ۳ سالگی اجباری شده است. طبق آمار رسمی وزارت آموزش فرانسه ۶۹ درصد جمعیت فرانسه دارای دیپلم هستند.
آموزش ابتدایی در نظام آموزشی فرانسه
آموزش ابتدایی یا به اصطلاح فرانسوی‌ها تحصیلات اولیه، به دوبخش مهدکودک یا پیش دبستانی و دبستان تقسیم می‌شود. دوره ابتدایی کودکان بین ۳ سال تا ۱۱ سال را شامل می‌شود. معمولا دوره ابتدایی در یک بخش آموزشی و برای گذراندن دوره پیش‌دبستانی و دبستان است. بودجه مدارس ابتدایی دولتی از طریق شهرداری‌ها تامین می‌شود.
پیش دبستانی در نظام آموزشی فرانسه
مهدکودک گامی پایه در مسیر موفقیت دانش‌آموزان است. هدف اصلی در مهدکودک‌ها این است که کودکان برای رفتن به مدرسه و یادگیری و رشد شخصیتی ترغیب شوند. در این دوره، کودکان زبان شفاهی خود را تقویت و شروع به درک نوشتار و اعداد می‌کنند. آنها با بازی، تفکر، حل مسئله و تمرین یاد میگیرند. این دوره از ۳ سالگی شروع و تا ۶ سالگی ادامه دارد و ۳ سال به طول می‌انجامد. این دوره در فرانسه اکول ماترناله نامیده می‌شود.
نظام آموزشی فرانسه مهدکودک‌ها را برای ۵ حوزه آموزش، هدف گذاری کرده است:
- تقویت زبان در تمام ابعاد کاربردی
- تحرک و ابراز وجود و رشد از طریق تحرک بدنی
- تحرک و رشد از طریق انجام فعالیت‌های هنری
- ساخت ابزار برای تقویت خلاقیت
- کشف جهان پیرامون با بازدیدهای علمی و فرهنگی
تاریخ تولد کودکان در فرانسه تعیین کننده زمان ورود آنها به دوره‌های آموزشی است.
دبستان در نظام آموزشی فرانسه
هدف از دبستان، آموزش دانش پایه مانند خواندن، نوشتن و محاسبه اعداد است. کودکان در دوره ابتدایی ۵ سال آموزش می‌بینند. در این دوره آموزشی تلاش می‌شود که کودکان بر زبان فرانسوی و دانش ریاضی تسلط پیدا کنند.
کشور فرانسه به دلیل حساسیت آموزش در دوره ابتدایی، سیاست‌های حمایتی برای کودکان، اعم از ایجاد دبستان‌هایی برای کودکان ناشنوا یا نابینا در نظر گرفته است. دوره دبستان در فرانسه اکول المنتیر نیز گفته می‌شود. کودکان تا کلاس پنجم، زبان اول خارجی که در قوانین آموزش ملی، زبان انگلیسی مشخص شده است یاد میگیرند.
پس از دوره ابتدایی، کودکان وارد دوره آموزش متوسطه می‌شوند.
آموزش متوسطه در نظام آموزشی فرانسه
دوره متوسطه در فرانسه نیز به دوبخش راهنمایی یا کالج و دبیرستان تقسیم‌بندی می‌شود. در حدود سن ۱۰ تا ۱۱ سالگی، کودکان وارد دوره راهنمایی می‌شوند. در دوره راهنمایی کودکان بر اساس هر موضوع درسی، معلم جداگانه خواهند داشت.
دوره راهنمایی در نظام آموزشی فرانسه
دانش آموزان در ۱۱ سالگی تا ۱۵ سالگی دوره راهنمایی را می‌گذرانند. به دوره راهنمایی در فرانسه، کالج هم گفته می‌شود. همه دانش‌آموزان بدون آزمون ورودی یا شرط معدل می‌توانند وارد این مرحله بشوند. دوره راهنمایی به ۴ سال تقسیم‌بندی می‌شود که علاوه بر دروسی که در دوره دبستان خوانده شده، دروسی نظیر زیست شناسی، علوم اجتماعی، فیزیک، هنر، موسیقی و ورزش نیز به برنامه درسی اضافه می‌شود. در این دوره از کلاس ششم زبان خارجی دوم که معمولا آلمانی یا اسپانیایی است برای دانش آموزان آموزش داده می‌شود.
در دوره راهنمایی، در پایان هر ترم از دانش‌آموزان هر درس آزمون گرفته می‌شود و در پایان هر سال، دانش‌آموزان باید معدل بالای ۱۲ از ۲۰ داشته باشند تا به سطح بعدی بروند. در پایان سال چهارم دوره راهنمایی همه دانش‌آموزان باید در آزمون جامع Diplôme National du Brevet شرکت کنند. کسب نمره ۱۰ از ۲۰ در این آزمون جامع حداقل نمره قبولی است. بعد از قبولی و گرفتن دیپلم، دانش‌آموزان می‌توانند دیگر ادامه تحصیل ندهند. اما اگر قصد رفتن به دانشگاه را داشته باشند باید وارد دوره دبیرستان یا لیسه بشوند.
دوره دبیرستان در نظام آموزشی فرانسه
دانش‌آموزان از ۱۵ تا ۱۸ سالگی به منظور آمادگی برای حضور در دانشگاه باید در دوره دبیرستان یا لیسه تحصیل کنند. مدارس متوسطه در فرانسه به سه دسته تقسیم می‌شوند.
- عمومی (lycée general)
- فنی (lycée technique)
- حرفه‌ای (lycée professionnel)
دوره دبیرستان سه ساله است. دانش آموزان در این دوره موظفند هشت یا نه درس اصلی به علاوه ۳ درس انتخابی و یک کارگاه هنری را پشت‌سر بگذارند. در پایان سه سال، دانش‌آموزان باید در آزمون جامع لیسانس baccalaureat شرکت کرده و بعد از قبولی وارد دانشگاه شوند. به دوره دبیرستان، لیسه هم گفته می‌شود.
دانش آموزانی که قصد دارند به یک حرفه و مهارت مسلط شوند، وارد دبیرستان‌های حرفه‌ای می‌شوند. عموما آموزش در دبیرستان‌های حرفه به صورت عملی است. دبیرستان‌های عمومی و فنی نیز برای دانش آموزانی که قصد دارند به صورت نظری و تئوری تحصیلات عالیه خود را ادامه دهند،گزینه انتخابی خوبی است. امتحان پایانی برای تمامی دبیرستان‌ها اعم از فنی و حرفه‌ای و عمومی به صورت اجباری برگزار می‌شود.
آزمون پایان دوره دبیرستان، یک آزمون ملی است که در تمام مدارس عمومی، فنی و حرفه‌ای برگزار می‌شود و تنها در صورتی فرد واجد شرایط است که از تمام موارد آزمون نمره بالاتر از ۱۰ از ۲۰ کسب کند.
قبول شدگان در آزمون BAC فرانسه این اجازه را دارند که تحصیلات خود را در دانشگاهها ادامه دهند.
مواد امتحانی این آزمون متفاوت است و بستگی به انتخاب دانش آموز در دبیرستان برای ادامه تحصیل در عنوان و موضوع خاص است، اما زبان انگلیسی بخش اجباری تمام این آزمون‌ها است.
آموزش عالی در نظام آموزشی فرانسه
چهار مدرک دانشگاهی در فرانسه وجود دارد. مدرک لیسانس، مدرک تکنسین، مدرک کارشناسی ارشد و مدرک دکتری، مدارک صادره از دانشگاه‌های فرانسه هستند که تمامی از سوی وزارت آموزش عالی دولتی این کشور صادر و تایید می‌شوند.
فرانسه بیش از ۳۵۰۰ مؤسسه آموزش عالی دولتی و خصوصی دارد. دانشگاهها در سه سطح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا آموزش دارند و در ۵ حوزه آموزش، کورس‌های دانشگاهی ارایه می‌شود.
پنج حوزه اصلی آموزش در فرانسه عبارت است از:
- هنر – زبان
- حقوق – اقتصاد – مدیریت – علوم سیاسی
- علوم انسانی و اجتماعی (فلسفه، روانشناسی، جغرافیا، تاریخ، تاریخ هنر )
- علم و تکنولوژی
- سلامتی
داشتن مدرک baccalauréat یا معادل آن برای دانش‌آموزان خارجی برای شرکت در آزمون ورودی دانشگاهها کافی است. دانش‌آموزان برای قبول شدن در دانشگاه‌های برتر فرانسه که به طور کلی les grandes écoles گفته می‌شوند باید دو سال در کلاس‌های خصوصی و آمادگی کنکور به نام (Preparatory classes (CPGEs شرکت کنند.
دانش‌آموزان خارجی متقاضی ورود به دانشگاهها باید در آزمون شفاهی و کتبی زبان فرانسه نیز شرکت کنند تا ثابت کنند سطح زبانشان برای شرکت در کلاس‌های دانشگاهی کافی است. همه کلاس‌ها در دانشگاهها به زبان فرانسه است. البته برخی دانشگاهها برای آمادگی هرچه بیشتر دانشجویان خارجی کلاس‌های فشرده زبان فرانسه برگزار می‌کنند.
دانشگاه‌های عمومی یا Public Universities در فرانسه نمره ورودی کمتری در قیاس دانشگاه‌های برتر می‌خواهند.
سیستم ارزشیابی نمره در نظام آموزشی فرانسه
نظام آموزشی فرانسه از یک سیستم نمره دهی ۰ تا ۲۰ نمره برای ارزیابی توانایی دانش آموزان استفاده می‌کند. نمره صفر کمترین نمره، نمره ۲۰ نیز بییشترین نمره در ارزیابی محسوب می‌شود. البته در چند سال اخیر وزارت آموزش ملی فرانسه تصمیماتی در خصوص تبدیل نمره دهی کنونی به سیستم ارزیابی آمریکایی داشته است که هنوز اجرایی نشده است.
شرایط ورود به دانشگاه در نظام آموزشی فرانسه
همانطور که توضیح داده شد، برای ورود دانش آموزان به دانشگاه در پایان دوره متوسطه، آزمون ملی از تمام موارد انتخاب شده در تحصیلشان گرفته می‌شود، که نمره این آزمون در شرایط حداقل ۱۰ از ۲۰ دانش‌آموز را مجاز به ورود در مقاطع بالاتر تحصیلی می‌نماید. علاوه بر موارد امتحانی رشته دانش‌آموز، زبان انگلیسی بخش جدایی ناپذیر این آزمون برای دانش آموزان است. دانش آموزان خارجی نیز صرفا باید برای ورود به دانشگاه، نشان دهند که دانش کافی از زبان فرانسه را دارا هستند.
زبان تحصیل آموزش عالی در فرانسه زبان فرانسوی است، البته بخش‌های آموزشی خصوصی نیز وجود دارند که تحصیل به زبان انگلیسی در فرانسه را فراهم می‌کنند. مانند بسیاری کشور‌های دیگر بسیاری از دانشگاهها در فرانسه این امکان را برای دانش آموزان خارجی فراهم می‌نمایند تا بتوانند زبان فرانسوی را نیز در دانشگاه بگذرانند و سپس با ارایه نمره قابل قبول در زبان فرانسه امکان ورود به دانشگاه را داشته باشند.
ورود از طریق آموزش دوره‌های زبان فرانسوی یکی از راحت‌ترین و مناسب‌ترین راه‌های تحصیل در فرانسه برای ما ایرانیان محسوب می‌شود.
موسسه مهاجرتی روسان در زمینه انجام امور مهاجرت اعم از تحصیلی، کاری، سرمایه گذاری و ارایه مشاوره مهاجرت سال‌ها تجربه دارد. این موسسه آمادگی دارد تا تمامی مراحل مهاجرت تحصیلی شما عزیزان به کشور فرانسه از اپلای و اخذ پذیرش گرفته تا ورود به خاک فرانسه را برای شما عزیزان به اجرا بگذارد. برای اطلاع از شرایط می توانید با مشاورین موسسه مهاجرتی روسان مشاوره تخصصی داشته باشید.
